Gözün sağlığı, koruyucusu olan gözkapaklarının iyi çalışmasını gerektirir.
Gözkapakları, kapalı oldukları zaman, gözü kapayan ve 2 bölümden oluşan bir tür disk oluştururlar: Üst gözkapağı; alt gözkapağı. Gözkapağının iç yüzü, gözün de bir bölümünü örten göz sümüksel zarıyla kaplıdır.
Gözkapağının iç yanı, bağdokusundan bir kütle (tars) ve alt kapağı kapatıp, üst kapağı kaldırabilen kaslar içerir. Çevrede, yabancı cisimlere karşı ek bir koruyucu oluşturan kirpikler bulunur.
Gözkapağına salgıların gelişini sağlayan pek çok kanal vardır (gözyaşı bezleri, Meibomius bezi, Zeiss bezi).

ARPACIK
Zeiss bezi, kirpiklerin dibiyle ilişkidedir ve iltihaplanarak arpacığı oluşturur. Arpacık genellikle, gözkapaklannm dış yüzünde oluşan küçük bir apsedir. Sorumlu mikrop genellikle stafilokoktur.
Başlangıçta, gözde yabancı bir cisim bulunduğu duygusu veren yerel bir tahriş ortaya çıkar. Ağrılı, kırmızı ve şişkin bir bölge belirir. Gözkapağı şişer, ağrı yoğunlaşır. 24 saat içinde «arpa tanesine» benzer (arpacık adı buradan gelir) bir şişlik halinde niteleyici görünüm ortaya çıkar. Bazen sarı. bir nokta görülür. Arpacık patlar ve irin çıkar. Hepsi 4 günde geçer. Sonuç olarak, arpacık, gözkapaklannm yağ bezlerinde .yerleşen bir çıban biçimidir.

ŞALAZYON
Şalazyon, gözkapağının altından çıkıntı yapan küçük bir urdur. Arpacığa çok benzer-, aradaki fark, bunda enfeksiyon olmamasıdır. İyileşmesi güç olan bir şişliktir. Genellikle cerrahi girişimle çıkarılması yâ da yakılması gerekir.

GÖZKAPAĞI KENARI İLTİHABI
Gözkapağı kenarı iltihabı (blefarit), gözkapaklannm serbest kenarlarında, bu kenarların hafifçe şişmesiyle kendini gösteren bir enfeksiyondur. Gelişmesi uzun sürer; genel duruni bozuksa, ciddile-şir; ilaçla tedavi edilir.

GÖZKAPAĞI KENARININ DIŞA VE İÇE PÖNMESİ
Gözkapağının bu hastalıklarında, gözkapağı ya dışa (ektropion) ya da içe (entropion) dönmüştür. Alt gözkapağının içe dönmesine yaşlılarda sık raslanır; saydam tabakaya ve sümüksel zara değen kirpikler, bu yapıları tahriş eder.

GÖZKAPAĞI HASTALIKLARI KARŞISINDA NE YAPMAK GEREKİR?
Normalde, göz, mikrop kırıcı tuzlu bir sıvı olan gözyaşıyla sürekli olarak yıkanır. Gözyaşı durmadan göz boyunca akar ve burundan boşalır. Normal gözü, kaynatılmış otların suyuyla (çay, papatya, v.b.) yıkamak isteyenler pek çoktur. Oysa mikroskopta incelendiklerinde bunların, gerçek bir mikrop üreme ortamı oldukları ve gözü tahriş edebilecek sert cisimcikler içerdikleri farkedilir.
Kuşkusuz, piyasada uygun ve zararsız maddeler de satılmaktadır. Ama genellikle, gözü yıkamak için ürünler ya da göz ilaçları, ancak göz enfeksi-
Şalazyon ve arpacık, gözkapaklarının 2 hastalığıdır. — 1. Üst gözkapağı. — 2. Şalazyon. — 3. Gözün ön maddesi. — 4. Saydam tabaka. — 5. Arpacık. — 6. Alt gözkapağı. — 7. İris. — 8. Billur cisim. — 9. Kirpiksi cisim.
yonu varsa (ya da gözde enfeksiyon belirme olasılığı varsa) kullanılmalıdır.
Yani, göz enfeksiyonlarına. karşı göz yıkanabilir; ama olanak varsa, hekimin önerdiği maddeler -kullanılmalıdır. Arpacıkta sıcak kompresin, olgunlaşmayı kolaylaştırdığını unutmamak gerekir. Daha sonra hekim, genellikle yerel bir antibiyotik tedavisi önerecektir.